Ga naar de inhoud 
Dat de betrokkenheid bij pensioen(keuzes) te wensen overlaat wisten we al. Echter, dat deze groep zo groot zou zijn, hadden de deelnemende fondsen aan de Benchmark Monitor Pensioenfondsen niet allemaal verwacht. 52% van werkend Nederland wil dat hun pensioenfonds zoveel mogelijk voor ze regelt en hier zelf zo min mogelijk tijd aan kwijt zijn. Een cruciaal inzicht dat wellicht een nieuwe strategie en focus behoeft. En er zijn er meer. Lees in deze nieuwste blog van senior research consultant Sharon Veltman de meest interessante uitkomsten die BMP 2023 heeft opgeleverd.
We gingen dit jaar een stap verder dan hoe tevreden ben je, heb je vertrouwen en waarom?
Natuurlijk legden we ook deze belangrijke indicatoren voor aan de deelnemers en gepensioneerden. Het is de basis van de monitor. Maar om nog meer tot de kern te komen van de behoeften die er leven, was het ook tijd voor een aantal nieuwe onderwerpen in de vragenlijst.
In de pensioenbranche schroomt men niet om van elkaar te leren én samen op te trekken in trajecten als deze. Dit is ontzettend leuk en leerzaam voor mij als onderzoeker en zorgt voor de pensioenfondsen voor het best mogelijk resultaat. Met elkaar kom je altijd tot een beter resultaat dan alleen. Daar ben ik van overtuigd.
Gezamenlijk zijn we uitgekomen op 4 extra onderwerpen, waarbij deze vragen zijn beantwoord:
- Wat is de hulp- & adviesverwachting van deelnemers?
- Hoe ervaren (bijna) gepensioneerden de keuzebegeleiding?
- Weet men van het maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid en hoe staan ze hier tegenover?
- Weet men dat er een nieuw pensioenstelsel aankomt en wat is het sentiment?
Adviesverwachting gelijk voor alle leeftijdsgroepen en opleidingsniveaus
Het was onverwacht: als het gaat om advies en hulp vanuit het pensioenfonds dan zien we bij alle leeftijdsgroepen en opleidingsniveaus een gelijke behoeften-verdeling. Minder dan 1 op de 10 zegt alles zelf te willen regelen, zonder hulp van het pensioenfonds. Een enkeling zegt zelfs: “Ik wil het geld het liefst volledig in eigen beheer hebben en zelf actief beleggen”. Ruim de helft wil volledig door het pensioenfonds ontzorgd worden en een derde trekt graag samen op (ik wil zelf mijn pensioen regelen, maar wel hulp van mijn pensioenfonds bij het maken van pensioenkeuzes).
Maar wat verwacht men dan aan hulp en advies? Hoe ver moet het pensioenfonds hierin gaan? Moet dit alleen gaan over de pensioenregeling bij het betreffende fonds, iemands gehele pensioensituatie of verwacht men advies en hulp bij de gehele totale latere financiële situatie? We vroegen het de deelnemers. Dit keer was er wel een verschil zichtbaar, namelijk tussen actieve en gewezen deelnemers. Goed verklaarbaar gezien het verschil in relatie met het pensioenfonds. Van de actieven verwacht 12% alleen advies over de pensioenregeling bij het betreffende fonds, tegenover 24% van de gewezen deelnemers. 49% van de actieven verwacht advies over de gehele pensioensituatie en 34% over de totale latere financiële situatie. Bij gewezen deelnemers is dit respectievelijk 44% en 26%.
Twee derde gepensioneerden positief over keuzebegeleiding vanuit pensioenfonds
9 op de 10 gepensioneerden raadpleegt in de aanloop naar de pensioendatum tenminste één informatiebron van het pensioenfonds. Denk aan de website, de MijnOmgeving, toegezonden brieven, etc. Daarnaast bekijkt men vooral mijnpensioenoverzicht.nl.
Gepensioneerden zijn overwegend positief over de begeleiding en informatie die zij in dit traject van hun pensioenfonds hebben gekregen. Twee derde is (zeer) positief, nog eens een kwart vond het voldoende. Slechts een zeer kleine groep geeft de beoordeling (zeer) slecht. Iets om trots op te zijn!
Wel zegt 16% bepaalde informatie of hulp te hebben gemist gedurende het traject. Dit is dan bijvoorbeeld ‘persoonlijk contact’ (“Persoonlijk contact. Heb nu alles online geregeld.”) en ‘proactiviteit vanuit het pensioenfonds’ (“Keuze voor hoog/laag pensioen werd niet gegeven. Ik moest daarom vragen.” – “Wist niet eens dat dit mogelijk was.”). Belangrijke aandachtspunten om te verbeteren, dan wel duidelijker over te communiceren.
Groot gat tussen bekendheid en wens maatschappelijk verantwoorde aanpak pensioenfonds
Alle deelnemende pensioenfondsen, en we kunnen wel zeggen alle pensioenfondsen in Nederland, voeren in meer of mindere mate een maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid. Uit BMP 2023 blijkt dat slechts 48% van de deelnemers en gepensioneerden dit weet van zijn pensioenfonds. Dit is een flinke gemiste kans voor hogere tevredenheid. Ruim driekwart geeft namelijk aan graag te willen dat hun pensioenfonds in het beleggingsbeleid rekening houdt met mens, milieu en maatschappij. Zo antwoord een deelnemer op de vraag ‘U heeft aangegeven niet direct voor uw pensioenfonds te kiezen als u zelf uw pensioen zou mogen regelen. Kunt u toelichten bij wie u dan wel uw pensioen zou willen regelen?’ zelfs: “Een pensioenfonds dat zich meer richt op duurzaamheid/duurzaam investeren.”
Gezien de onbekendheid van de maatschappelijk verantwoorde aanpak van pensioenfondsen, is het niet gek dat als wij vragen de informatie over dit beleid te beoordelen, 42% geen idee heeft. De informatie bereikt hen niet. Van degene die de informatie wel zien voelt 8 op de 10 zich goed geïnformeerd. Inhoudelijk zit het dus wel goed met de informatie. Pensioenfondsen moeten vooral zoeken naar manieren (andere/meerdere middelen, gerichte content, etc.) om meer deelnemers hiermee te bereiken.
Gevoel ‘mijn pensioenfonds past bij mij en handelt in mijn belang’ belangrijker dan ooit
De informatiemachine over het aankomende nieuwe pensioenstelsel draait op volle toeren. Zowel vanuit de overheid als vanuit de gehele pensioenbranche. De cijfers omtrent bekendheid zullen met de maand toenemen en hopelijk het vertrouwen ook. BMP 2023 is in mei 2023 aan deelnemers en gepensioneerden voorgelegd en destijds wist 95% van de gepensioneerden en 76% van de deelnemers dat het pensioenstelsel gaat wijzigen. Slechts 1 op de 3 had vertrouwen in zijn toekomstig pensioen. Als toelichting voor geen vertrouwen noemt men: “De zekerheid van een vast pensioen wordt minder. Uitkering gaat (kan) op en neer.” – “Wat heeft het nieuwe stelsel voor impact op mijn situatie en welke keuzemogelijkheden heb ik?” – “Het is volstrekt onduidelijk hoe de opgebouwde rechten verdeeld gaan worden!”.
We zien daarnaast ook een effect op het vertrouwen in het pensioenfonds zelf. Deze is bij alle doelgroepen gedaald ten opzichte van het vorige benchmark onderzoek. Hieraan liggen natuurlijk verschillende zaken ten grondslag, maar we zien ook toelichtingen als deze: “Ik vind de nieuwe pensioenplannen zorgwekkend. De veranderingen en de onzekerheid zijn niet fijn.” – “Het toekomstig pensioenstelsel levert teveel onzekerheden”. Ook wanneer we in het algemeen vragen hoe het pensioenfonds voor meer inzicht kan zorgen, komt de aankomende transitie naar voren: “De aanstaande veranderingen in het pensioenstelsel blijven uitleggen”.
In deze onzekere tijd is het belangrijker dan ooit om het vertrouwen van de deelnemers en gepensioneerden te hebben. We zien dat deze factoren een sterke positieve invloed hebben op het algemene vertrouwen: het gevoel dat het fonds handelt in het belang van de deelnemers en zich maximaal inspant voor een goed pensioen. Het gevoel dat het pensioenfonds echt bij hen past versterkt dit effect nog meer. Het is lastig, maar cruciaal, om bij deelnemers en gepensioneerden dit gevoel te creëren/vergroten. Pensioenfondsen kunnen hier meer de nadruk op leggen in communicatie. Duidelijk hun inspanningen laten zien en dit zoveel mogelijk op maat terugkoppelen. Op maat gaat dan niet alleen over persoonlijke relevantie, maar ook over middelen én moment keuzes.
Deelnemende pensioenfondsen zijn enthousiast en beoordelen BMP met een rapportcijfer 9
BMP is meer dan een KTO. Het onderwerpen-palet is breder en biedt meer diepgang en haakjes voor communicatieplannen en gericht vervolgonderzoek. De benchmarkresultaten geven deelnemende pensioenfondsen een breder perspectief. Het biedt een kader aan de eigen behaalde resultaten en verbeterpunten.
Over de samenwerking zeggen deelnemende fondsen: “Deskundig en prettig samenwerken” – “Bereid net altijd dat stapje meer voor je te doen en mee te denken” – “Prima afstemming en snel”.
Wil je meer informatie over de Benchmark Monitor Pensioenfondsen? Neem dan contact op met Sharon Veltman, Senior Research Consultant bij MWM2.
